Whisky và Whiskey là hai loại rượu mạnh có hương vị đặc trưng và phức tạp, thu hút hàng triệu người yêu rượu trên toàn thế giới. Dù chúng có vẻ giống nhau về tên gọi và cả hương vị, nhưng thật ra, Whisky và Whiskey lại đến từ những nền văn hóa khác nhau và có những đặc điểm riêng biệt.
Cả Whisky và Whiskey đều được chưng cất từ ngũ cốc và trải qua quá trình lão hóa trong thùng gỗ, thế nhưng, từng loại ngũ cốc sử dụng, phương pháp chưng cất và thời gian lão hóa đều khác nhau, tạo ra những biến thể vô cùng đa dạng của Whisky và Whiskey.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về sự khác biệt giữa Whisky và Whiskey, lịch sử phát triển của từng loại rượu này, cũng như cách thưởng thức chúng một cách trọn vẹn nhất. Điều này không chỉ giúp bạn hiểu rõ hơn về hai loại rượu nổi tiếng này, mà còn hỗ trợ bạn trong việc lựa chọn và thưởng thức chúng.
Mục lục
Tìm hiểu về lịch sử của Whisky
Whisky, được viết là “whisky” và không có “e”, thường đề cập đến rượu mạch nha chưng cất ở Scotland. Nguồn gốc chính xác của whisky không rõ ràng, nhưng người ta tin rằng nó đã được chưng cất tại Scotland từ ít nhất thế kỷ 15.
Thế kỷ 15-17: Whisky ban đầu được gọi là “uisge beatha” trong tiếng Gaelic, có nghĩa là “nước của cuộc sống”. Sản phẩm này ban đầu không được lão hóa và có hương vị mạnh mẽ và khó uống hơn nhiều so với sản phẩm hiện đại.
Thế kỷ 18: Whisky trở thành một sản phẩm phổ biến tại Scotland, khi những nhà chưng cất bắt đầu sử dụng thùng gỗ sồi để lão hóa rượu, tạo ra hương vị mượt mà và phức tạp hơn.
Thế kỷ 19: Cải tiến trong quy trình chưng cất, bao gồm việc sử dụng cột chưng cất liên tục, đã giúp tăng sản lượng và chất lượng của whisky. Thị trường whisky bắt đầu mở rộng ra khắp thế giới.
Thế kỷ 20 và 21: Whisky Scotland đã trở thành một loại rượu mạch nha nổi tiếng toàn cầu, với hàng chục nhà chưng cất khác nhau sản xuất một loạt các loại rượu, từ Single Malt đến Blended Whisky. Ngày nay, ngành công nghiệp whisky của Scotland không chỉ được biết đến với chất lượng của sản phẩm mà còn với nguồn gốc và lịch sử phong phú.
Whisky ngày nay có nhiều loại khác nhau, bao gồm Single Malt, Blended Malt, Single Grain và Blended Grain, mỗi loại mang lại một hương vị và trải nghiệm thưởng thức riêng biệt.
Lịch sử của Whiskey
Whiskey, hay “whiskey” với một “e”, thường chỉ đến rượu mạch nha chưng cất ở Ireland và Hoa Kỳ. Dù có những tranh cãi về việc ai đã chưng cất rượu mạch nha trước, nhưng cả hai quốc gia đều có lịch sử chưng cất lâu đời.
Thế kỷ 12-15: Người ta cho rằng người dân Ireland đã học cách chưng cất rượu từ các thầy tu Hồi giáo sau các cuộc Thập tự chinh. Rượu mạch nha đầu tiên ở Ireland được gọi là “uisce beatha” trong tiếng Gaelic, giống như ở Scotland.
Thế kỷ 17-18: Sản lượng rượu mạch nha tăng lên đáng kể ở Ireland, với sự ra đời của nhiều nhà chưng cất lớn, bao gồm những thương hiệu nổi tiếng như Jameson và Bushmills.
Cuối thế kỷ 18 và thế kỷ 19: Rượu mạch nha Irish Whiskey trở nên phổ biến trên khắp thế giới, nhưng sau đó gặp nhiều khó khăn do các cuộc cách mạng công nghiệp, cấm cửa trong thời kỳ Khô cấm ở Hoa Kỳ, và nhiều khủng hoảng kinh tế khác.
Thế kỷ 20 và 21: Sau một thời gian dài suy thoái, ngành công nghiệp rượu mạch nha Ireland đã hồi sinh mạnh mẽ từ những năm 1990, với sự xuất hiện của nhiều nhà chưng cất mới và sự quay trở lại của các thương hiệu lâu đời.
Còn ở Hoa Kỳ, Rượu mạch nha, hoặc “Bourbon”, bắt đầu được chưng cất ở Kentucky vào cuối thế kỷ 18. Nó được chưng cất chủ yếu từ ngô và lão hóa trong thùng gỗ sồi mới. Với thời gian, Bourbon đã trở thành một loại rượu mạch nha đặc trưng của Hoa Kỳ, và Kentucky ngày nay vẫn là trung tâm sản xuất chính.
Ngày nay, cả Whiskey Ireland và Whiskey Mỹ đều được thưởng thức rộng rãi trên toàn thế giới, mỗi loại mang đến một hương vị và cảm nhận riêng.
Quy trình sản xuất Whisky và Whiskey
Quy trình sản xuất Whisky và Whiskey tương tự nhau với một số bước cơ bản như sau:
- Nguyên liệu: Mọi thứ bắt đầu với ngũ cốc, thường là mạch nha, nhưng cũng có thể là ngô, lúa mì hoặc hạt lúa mạch. Ngũ cốc sẽ được nấu chín để giải phóng các tinh bột.
- Lên men: Tinh bột trong ngũ cốc được chuyển thành đường bằng enzym, sau đó nấm men được thêm vào để chuyển đổi đường thành cồn. Quá trình này tạo ra “mash” – một hỗn hợp có hàm lượng cồn thấp.
- Chưng cất: “Mash” sau đó được chưng cất, thường là trong một bình chưng cất đồng. Trong quá trình này, hỗn hợp được đun nóng để cồn bay hơi, sau đó hơi cồn được làm lạnh để ngưng tụ trở lại thành chất lỏng. Điều này tạo ra rượu mạnh hơn nhiều, được gọi là “new make spirit”.
- Lão hóa: “New make spirit” sau đó được đổ vào thùng gỗ sồi để lão hóa. Thời gian lão hóa có thể kéo dài từ vài năm đến vài thập kỷ, và trong quá trình này, rượu sẽ hấp thụ màu sắc, hương vị, và tính chất khác từ gỗ sồi.
- Đóng chai: Sau khi lão hóa, rượu có thể được lọc và pha loãng trước khi đóng chai. Có thể có thêm các bước khác như hòa trộn các loại rượu khác nhau để tạo ra hương vị nhất định.
Cần lưu ý rằng mỗi quốc gia và mỗi nhà sản xuất có các quy định và phương pháp riêng cho từng bước trong quy trình sản xuất. Điều này tạo ra sự đa dạng trong hương vị và chất lượng của Whisky và Whiskey.
Phân biệt whisky và whiskey
Khi nhìn vào tên gọi, bạn có thể thấy rằng sự khác biệt rõ ràng nhất giữa Whisky và Whiskey chính là cách chúng được đánh vần. Tuy nhiên, sự khác biệt đó không chỉ dừng lại ở mức độ hình thức.
- Whisky: Được sử dụng ở Scotland và nhiều quốc gia khác như Canada, Nhật Bản, Ấn Độ, họ viết nó mà không có “e”. Nó cũng được sử dụng để chỉ các loại rượu ngũ cốc mạch nha được chưng cất ở những quốc gia này. Trong những loại Whisky này, có một số biến thể nổi tiếng như Scotch (rượu Whisky Scotland), Rye Whisky Canada hay Whisky mạch nha Nhật Bản.
- Whiskey: Cách đánh vần này được sử dụng tại Ireland và Hoa Kỳ, với “e” được thêm vào. Tương tự như Whisky, từ Whiskey cũng dùng để chỉ các loại rượu ngũ cốc mạch nha chưng cất tại những nơi này. Biến thể tiêu biểu có thể kể đến như Irish Whiskey, Bourbon hoặc Tennessee Whiskey ở Hoa Kỳ.
Trên thực tế, chính tả Whisky và Whiskey còn phản ánh sự khác biệt về phương pháp sản xuất, nguyên liệu và quy trình chưng cất. Truyền thống và kỹ thuật chưng cất cụ thể tại mỗi nước đã tạo nên những sự khác biệt độc đáo trong hương vị, màu sắc và độ mượt của rượu. Những người yêu rượu trên toàn thế giới thưởng thức và đánh giá Whisky và Whiskey dựa trên những yếu tố này.
Yếu Tố | Whisky | Whiskey |
---|---|---|
Chính tả | Whisky | Whiskey |
Nguồn gốc | Scotland, Canada, Japan | Ireland, United States |
Nguyên liệu | Thường sử dụng mạch nha | Có thể sử dụng mạch nha, ngô, hoặc cả hai |
Phương pháp lão hóa | Lão hóa trong thùng gỗ sồi đã qua sử dụng | Thường lão hóa trong thùng gỗ sồi mới |
Hương vị | Thường có hương vị khói, mạnh mẽ | Có hương vị tròn trịa, ngọt ngào hơn |
Vui lòng lưu ý rằng thông tin này có thể khác nhau tùy theo quốc gia sản xuất và phong cách sản xuất cụ thể.
Các loại Whisky và Whiskey
Các loại Whisky
Whisky có rất nhiều loại, dựa trên nguyên liệu sử dụng, phương pháp chưng cất, và nơi sản xuất. Dưới đây là một số loại Whisky phổ biến nhất:
- Scotch Whisky: Được sản xuất ở Scotland và chứa ít nhất 40% cồn. Có 5 loại Scotch Whisky: Single Malt, Single Grain, Blended Malt, Blended Grain và Blended Scotch Whisky.
- Japanese Whisky: Phong cách sản xuất giống với Scotch Whisky nhưng được sản xuất ở Nhật Bản.
- Canadian Whisky: Được sản xuất ở Canada, thường chứa nhiều ngũ cốc và có hương vị mịn màng, nhẹ nhàng.
Các loại Whiskey
- Irish Whiskey: Được sản xuất ở Ireland và chứa ít nhất 40% cồn. Thường lão hóa từ 3 đến 12 năm.
- American Whiskey: Bao gồm nhiều loại như Bourbon, Tennessee Whiskey và Rye Whiskey. Bourbon và Tennessee Whiskey chủ yếu được sản xuất từ ngô, trong khi Rye Whiskey chủ yếu được sản xuất từ lúa mì đen.
- Bourbon: Một loại Whiskey Mỹ, phải được sản xuất từ ít nhất 51% ngô và lão hóa trong thùng gỗ sồi mới cháy bên trong ít nhất 2 năm.
- Rye Whiskey: Có hai loại chính là Rye Whiskey Mỹ và Rye Whiskey Canada. Trong đó, Rye Whiskey Mỹ phải được sản xuất từ ít nhất 51% lúa mì đen và lão hóa trong thùng gỗ sồi mới ít nhất 2 năm.
Lưu ý rằng mỗi loại Whisky và Whiskey đều có hương vị, màu sắc và đặc điểm cảm nhận riêng biệt, do sự khác biệt trong nguyên liệu, quy trình chưng cất, thời gian lão hóa, và loại thùng gỗ sử dụng.
Hương vị của Whisky và Whiskey
Whisky và Whiskey đều có hương vị phức tạp và đa dạng, tùy thuộc vào nguyên liệu sử dụng, phương pháp chưng cất, thời gian lão hóa, và loại thùng gỗ được sử dụng. Dưới đây là một bản tóm tắt chung về hương vị của Whisky và Whiskey:
- Whisky
Whisky, đặc biệt là Scotch Whisky, thường có hương vị mạnh mẽ, phức tạp và khói. Một số loại Scotch Whisky còn có hương vị mặn của biển, như các loại Whisky từ vùng Islay. Tuy nhiên, không phải tất cả các loại Scotch Whisky đều có hương vị khói và mặn – những loại Whisky từ vùng Speyside thường có hương vị trái cây, mật ong và hạt.
- Whiskey
Irish Whiskey thường mềm mại hơn Scotch, với hương vị tròn trịa, ngọt ngào và ít khói hơn. Nó thường có hương vị của sô cô la sữa, vani, nước mật ong và các loại trái cây như táo và lê.
American Whiskey, đặc biệt là Bourbon, thường có hương vị ngọt của ngô, cùng với hương vị gỗ sồi mạnh mẽ do quá trình lão hóa trong thùng gỗ sồi mới. Bourbon thường có hương vị caramel, vani, gỗ sồi và đôi khi là quả chín.
Nhưng hãy nhớ, đây chỉ là một hướng dẫn chung. Mỗi loại Whisky và Whiskey sẽ mang lại một hương vị đặc trưng riêng, tùy thuộc vào quy trình sản xuất cụ thể và thời gian lão hóa.
Cách thưởng thức Whisky và Whiskey
Dưới đây là một số gợi ý về cách thưởng thức Whisky và Whiskey một cách tốt nhất:
- Chọn loại ly đúng: Sử dụng một ly tulip hoặc ly whisky, có dạng hẹp ở phía trên để giữ hương vị.
- Đánh giá màu sắc: Đặt ly whisky lên ánh sáng và nhìn qua nó. Màu sắc của rượu có thể cung cấp thông tin về tuổi thọ và loại thùng gỗ mà nó đã được lão hóa.
- Đánh giá hương thơm: Gắt lơ mũi lên mép ly và hít nhẹ hương vị. Đừng đặt mũi quá sâu vào ly, vì cồn có thể làm kích thích mũi và làm mất hương vị. Thử quay ly nhẹ nhàng và hít hương vị một lần nữa.
- Nếm thử: Hãy uống một ngụm nhỏ, để rượu bao phủ lưỡi và miệng trước khi nuốt. Cố gắng tìm hiểu các hương vị khác nhau – có thể là trái cây, gia vị, gỗ sồi, mật ong, hoặc khói.
- Thêm một chút nước: Nếu whisky hoặc whiskey có độ cồn cao (trên 45%), bạn có thể muốn thêm một ít nước vào ly. Nước không chỉ làm giảm độ cồn mà còn giúp làm lộ rõ hơn một số hương vị.
- Thưởng thức: Cuối cùng, quan trọng nhất là thưởng thức rượu của bạn. Hãy nhâm nhi từ từ và tận hưởng hương vị phức tạp của nó.
Hãy nhớ rằng, không có cách đúng hay sai khi thưởng thức whisky hoặc whiskey. Mỗi người có cách thưởng thức riêng và những hương vị mà họ yêu thích.
Các thương hiệu Whisky và Whiskey nổi tiếng thế giới
Dưới đây là một số thương hiệu Whisky và Whiskey nổi tiếng từ khắp thế giới:
Whisky
- Glenfiddich: Một trong những nhà sản xuất single malt Scotch whisky lớn nhất và nổi tiếng nhất thế giới, có trụ sở tại Dufftown, Scotland.
- Macallan: Một nhà sản xuất Scotch whisky cao cấp khác, nổi tiếng với những phiên bản lão hóa lâu năm.
- Chivas Regal: Một thương hiệu Scotch whisky hỗn hợp nổi tiếng, sản xuất bởi Chivas Brothers.
- Suntory: Một nhà sản xuất Japanese whisky nổi tiếng, sở hữu nhiều thương hiệu như Yamazaki, Hakushu, và Hibiki.
- Crown Royal: Một thương hiệu Canadian whisky nổi tiếng, được biết đến với hương vị mịn màng và dễ uống.
Whiskey
- Jameson: Một trong những thương hiệu Irish whiskey phổ biến nhất thế giới, với trụ sở tại Dublin, Ireland.
- Bushmills: Một thương hiệu Irish whiskey khác, nổi tiếng với các sản phẩm single malt và blended.
- Jack Daniel’s: Một thương hiệu Tennessee whiskey nổi tiếng của Mỹ, được biết đến với hương vị đặc trưng của gỗ sồi.
- Maker’s Mark: Một thương hiệu bourbon Mỹ nổi tiếng, được biết đến với việc sử dụng lúa mì thay vì lúa mì đen như hương vị đặc trưng.
- Wild Turkey: Một thương hiệu bourbon và rye whiskey nổi tiếng khác của Mỹ.
Các thương hiệu trên đều đã gặt hái được sự công nhận quốc tế vì chất lượng và hương vị đặc trưng của mình. Tuy nhiên, có nhiều thương hiệu whisky và whiskey khác trên thế giới, mỗi thương hiệu đều có những đặc điểm và hương vị riêng.
Whisky và Whiskey loại nào ngon hơn?
Việc lựa chọn giữa whisky và whiskey thật sự phụ thuộc vào khẩu vị cá nhân của mỗi người. Cả hai đều có nhiều loại khác nhau với hương vị và độ cồn riêng biệt.
Whisky, nhất là Scotch Whisky, thường có hương vị mạnh mẽ và phức tạp, với hương vị khói, mật ong, và trái cây. Một số Scotch Whisky còn có hương vị của biển, đặc biệt là những loại từ vùng Islay.
Trong khi đó, Irish Whiskey thường nhẹ nhàng hơn và có hương vị tròn trịa, ngọt ngào. American Whiskey, đặc biệt là Bourbon, có hương vị ngọt của ngô, cùng với hương vị gỗ sồi mạnh mẽ do quá trình lão hóa trong thùng gỗ sồi mới.
Nếu bạn mới bắt đầu thưởng thức rượu whisky hoặc whiskey, bạn có thể muốn bắt đầu với loại có hương vị nhẹ nhàng hơn. Tuy nhiên, nếu bạn thích hương vị phức tạp và độc đáo, bạn có thể muốn thử loại whisky có hương vị mạnh mẽ hơn. Cuối cùng, điều quan trọng nhất là thử nhiều loại khác nhau để tìm ra loại bạn thích nhất.
Mua rượu Whisky và Whiskey ở đâu chính hãng uy tín?
Vintage Wine là một trong những địa điểm hàng đầu để tìm kiếm và mua Whisky và Whiskey. Đây là cửa hàng chuyên về các loại rượu nổi tiếng từ khắp nơi trên thế giới, từ các loại vang phức tạp đến các loại rượu mạnh như Whisky và Whiskey.
Vintage Wine tự hào vì cung cấp một bộ sưu tập đa dạng, từ các thương hiệu nổi tiếng như Glenfiddich, Macallan, Jameson và Jack Daniel’s, đến những loại rượu whisky và whiskey độc đáo khó tìm từ các nhà sản xuất nhỏ. Bạn có thể tìm thấy Whisky từ Scotland, Canada, và Nhật Bản, cũng như Whiskey từ Ireland và Mỹ.
Không chỉ cung cấp một lựa chọn rộng lớn, Vintage Wine còn nổi tiếng với đội ngũ nhân viên am hiểu và thân thiện. Họ sẽ giúp bạn tìm kiếm loại rượu phù hợp với khẩu vị và ngân sách của bạn, cho dù bạn là một người mới tham gia vào thế giới của Whisky và Whiskey hay một người sành rượu muốn khám phá thêm.
Tại Vintage Wine, bạn không chỉ tìm thấy một ly rượu tuyệt vời, mà còn có cơ hội để học hỏi và khám phá thế giới phong phú của Whisky và Whiskey. Bạn sẽ được trải nghiệm không chỉ hương vị của rượu, mà còn hiểu sâu hơn về lịch sử, văn hóa, và quy trình sản xuất đằng sau mỗi chai.
Dù bạn là người sành rượu hay chỉ muốn tìm một chai rượu tặng bạn bè, Vintage Wine sẽ mang đến cho bạn một trải nghiệm mua sắm rượu độc đáo và thú vị. Chào mừng bạn đến với Vintage Wine, nơi Whisky và Whiskey gặp gỡ truyền thống và sáng tạo.
Kết luận
CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM:
Whisky và Whiskey đều là các loại rượu mạnh được chưng cất từ ngũ cốc và lão hóa trong thùng gỗ. Chúng đều có lịch sử lâu đời, hương vị phức tạp và độc đáo, cũng như sự biến thể đa dạng giữa các loại và thương hiệu.
Dù được sản xuất ở Scotland, Ireland, Mỹ, Canada, Nhật Bản hay bất cứ đâu, Whisky và Whiskey đều mang lại những trải nghiệm thú vị và độc đáo cho người thưởng thức. Sự khác biệt giữa chúng không chỉ nằm ở cách chính tả, mà còn nằm ở nguyên liệu, phương pháp chưng cất, thời gian lão hóa, và hương vị cuối cùng.
Quan trọng nhất khi thưởng thức Whisky hoặc Whiskey là tìm ra loại mà bạn thích nhất. Có thể bạn sẽ thích hương vị mạnh mẽ và phức tạp của Scotch Whisky, hoặc hương vị ngọt ngào, tròn trịa của Irish Whiskey hoặc American Bourbon. Đừng ngần ngại thử nhiều loại khác nhau để tìm ra loại rượu mà bạn yêu thích.
Cuối cùng, Whisky và Whiskey không chỉ là các loại rượu mạnh, chúng còn là một phần của văn hóa và lịch sử của các quốc gia sản xuất chúng. Khi bạn thưởng thức một ly Whisky hoặc Whiskey, bạn cũng đang khám phá một phần của di sản văn hóa đó.